3. List chachama Towji Lewi Babowicze 1937
Konsekwencje świeckego karaimskego nacjonalizmu przewidział w 1937 roku w swoim liście słynnemu polsko-karaimskemu turkologu prof. Zajączkowskemu ostatni rosyjsko-egipski chacham Towja Simowicz Lewi Babowicz (błogosławiona niech będzie jego pamięć):
.. jeszcze przed 30 laty karaimi nie poznali nacjonalizmu, znali tylko religie.
Religia jest specjalny związek, nie znam innego podobnego związku.
W czasie, gdy (już po rewolucji bolszewickiej) szukaliśmy sposobu, ale niestety nie gwałtownie, jak uratować naszą religie urodził się nowy związek- nacjonalizm.
Okres ten był dla nas katastrofą.
Nacjonalizm okazałsię słaba namiastka religii, i absolutnie nie może zastąpić religii.....
Być może powiesz, że my nigdy nie opuścilismy religii, i że w przyszłości nie chcemy religii opuścić.
Tak, masz racje, ale faktem jest, że my już przestalismy uważać religie jako fundament naszego życia, i z tego wynika, co ty napisałeś w poprzednim liście: " Znajomość naszej religii i języka hebrajskiego jest u nas nieszczęśliwie bardzo mała. Niemamy specjalistów, ani dobrych nauczycieli... "
Ty znowu możesz argumentować, że zrobiliśmy wszystko to, co było w naszej mocy, ale to nie jest nasza wina, że nasze usiłowania nie były pomyślne.
Na pierwszy rzut oka może się wydawac,że masz racje, ale po bliższej analizie okazuje się, że nacjonalizm wyparł religie.
Nacjonalizm, który ma zawsze tendencje iść w kierunku szowinizmu, jest niebezpieczny nawet dla narodów mających miliony swoich synów, którzy są związani terytorialnie, językowo, kulturowo, itp.; dla tak małej społeczność, jaką są karaimi, nacjonalizm to niewątpliwa śmierć, jeśli zastąpi religię.
Ale JHWH jest łaskawy, i daje karaimom zdrowe rozumowanie, aby rozpoznali, że religia jest jedyną drogą odnowy.
Jeśli nie chcemy aby karaimi znikneli z powierzchni ziemi, my nie możemy czekać aż następne pokolenia zrozumieją, że jest znów potrzeba dodać religię do życia.
(Rosyjski tekst kończy się tutaj, następny akapit w języku hebrajskim)
Kto jest odpowiedzialny za małą ilość karaimów, jeśli nie nacjonalizm?
Zamknelismy drzwi naszej społeczności karaimskiej.
Ślepo je zamkneliśmy
Wynikiem tego jest odpływ ze społecznośći, a nie ma żadnego napływu do społecznośći karaimskej.
Z tego powodu, jestem głęboko przekonany, że musimy otworzyć drzwi, podobnie jak inne narody i religie.
Musimy zrobić wszystko, aby do nas przyszli nowi ludzie i stali się części naszej społeczności ......